Drab, czyli strażnik

Nie wszyscy zapewne wiedzą, że straże miejskie w Polsce mają wielowiekową historię. Pierwsze wzmianki o ich istnieniu pochodzą z okresu średniowiecza. Strażników nazywano wtedy drabami - dowiadujemy się z kroniki Jana Długosza. W tamtym okresie straże były czymś nowym, podobnie jak miasta powstające wówczas na prawie magdeburskim lub chełmińskim. Bardzo różniły się one od dawnych grodów i podgrodzi, i to zarówno od strony urbanistycznej jaki prawnej. Powodowało to tworzenie w ramach miasta nowych instytucji, na których spoczywał obowiązek zapewnienia porządku i bezpieczeństwa.
Zagadnienie funkcjonowania służb porządkowych dotychczas nie zostało dokładnie zbadane i opisane, zarówno w monografiach poszczególnych miast jak i w pracach poświęconych bezpieczeństwu publicznemu na ziemiach polskich. Nie mniej jednak, na podstawie dostępnych materiałów źródłowych pochodzących z różnych regionów i z różnych okresów dziejów, można się dowiedzieć jak działała straż miejska, czym się zajmowała, jakie przyznano jej uprawnienia.
Strażnicy miejscy odpowiadali za czystość i porządek, karali złoczyńców, stali na straży więzień i bram miejskich.
Początkowo bardzo silną pozycję miał wójt, na którym spoczywał obowiązek zapewnienia spokoju i poszanowania lokalnego prawa. Do jego egzekucji zatrudniał pachołków miejskich. Byli oni niższymi funkcjonariuszami magistrackimi. Pilnowali siedziby władz miejskich, zajmowali się ściąganiem podatków i opłat, dbali o porządek w mieście i na jego przedmieściach. Jeden z pachołków, trębacz dyżurował w małym pomieszczeniu na szczycie wieży ratuszowej. Do jego obowiązków należało odtrąbienie godziny oraz czuwanie nad bezpieczeństwem pożarowym i natychmiastowe alarmowanie zauważonego zagrożenia.
Wieczorem swoją służbę rozpoczynali stróże nocni, zamykali bramy miejskie, do rana patrolowali ulice, strzegli własności miejskiej, kontrolowali zabezpieczenie przeciwpożarowe, przeciwdziałali nocnym napaściom i burdom.

dalej >>>
[1] [2] [3] [4] [5] [6]